Поэзи

«Эхэ нютаг — эльгэн тоонто», 2013 он

  5-8 классууд

1-дэхи һуури

Нютагни

Буряадхан оронойм зγрхэндэ,

Бууралхан нютаг бии юм даа.

Бултанда hайханаар γзэгдэдэг

Баянхан Yльдэргэ бии юм даа.

Табан хушуу малаа  γдхэhэн,

Таряа, талхаа ехээр ургуулhан,

Тγрγγ  ажалшадаар олон болоhон,

Тγрэл  минии нютаг юм даа.

Урда хойто талаhаамнай

Yльдэргэ голной урдадаг.

Уужам hайхан таланууднай

Ургы сэсэгээр hалбардаг.

Хонти хадын хормойдо,

Хотирон урдана Yльдэргэ.

Yргэн тэнюун Yльдэргэ

Yржэл hайтай нютагни

Yльгэр туужаар баян юм даа,

Yлзы hайхан нютагни.

Улад  зоноороо суутай юм даа

Уужам сагаан нютагни.

Доржиев Цыден, Yльдэргын дунда hургуулиин

8-дахи ангиин hурагша.

2-дохи һуури

Тоонто нютаг

Һайхан газар, һайхан дэлхэй

Минии Буряад орон соо.

Гоё сэсэг, гоё ногоон

Минии тоонто нютаг соо.

Алтан наран, мγнгэн һара

Минии мγшэн орон соо.

Тγргэн горхон, ногоон тала

Минии арюун нютаг соо.

Морин гγйнэ, шубуун ниидэнэ

Минии Буряад орон соо.

Нохой хусана, миисгэй хэбтэнэ

Минии тоонто нютаг соо.

Зөөлэн эжым, хγгшэн абам

Минии хайратай орон соо.

Халуун зγрхэм, дулаан альгам

Минии ганса нютаг соо..

Дамбаева Соелма, Нарһатын 1-дэхи дунда

һургуулиин 8-дахи ангиин һурагша

3 — дахи һуури

Жэлэй саг дурбэн саг тухай

Хабар  

Түрэл  нютаг   Тулдуундам

Түбхинэн  хабар ерээл даа,

Түргзн  шуумар  хүүгэдүүд,

Газаа  наадаха  дуратайл  даа.

Зун

Зунай  амаралта  ерэбэл даа,

hургуулимнай  баяртай!

Хүсэ, шадал абажа

Сэнгэжэ, шунгажа амараад,

Намар  уулзахамнай  болтогой!

Намар

Алтан намар ерээл даа,

Амаралтамнай дууhаал  даа.

Набшаhан  шарлаад  унана,

Ногоон  хагдаран  хатана.

Үбэл

Үбэл  «баабай» гэнтэ

Айлшалан бууба газаамнай.

Саб  сагаан  саhаяа

Мэндын  тэмдэг  болгожо

Багахан  бидэ  хүүгэды

Баярлуулжа   үгэбэ  даа!

Дуран

 

Хабарай  дулаантай  дурам ерэбэ

Хайлаhан  саhантай  зүрхэм  хайлаба.

Шамаяа  хододоо хүлеэхэб,

Шамтаяа  хабараа  угтахаб!

Минии  нютаг

Тулдуун  нютаг  hайхан  даа,

Түрэл  минии  тоонтомни.

Үглѳѳгүүр  бүхэндэ  бодожо,

Үргэн  талыень  шэртэнэб,

Үргэhэ  нойроо  сэлмээжэ,

Үрдилдэн  нарантай  бодоноб!

5-дахи ангиин  hурагша

Ямпилова Янжима, Тулдун

9-11 классууд

Эхым түрэһэн нютаг

Налгай һайхан дэлхэй дээр

Нагасата талым нютаг бии.

Намда амисхал бэлэглэһэн

Нангин һайхан нютаг бии.

Эхым түрэһэн нютаг

Эгээл нангин зула мэтэ.

Элдин тэнюун шарайгаараа

Эрхэлуулжэ намайгаа табяарай.

Үльгэрэй һайхан орон мэтэ

Үзэгдэнэш намдаа,  Үльдэргэм.

Үргэн буряад ороноймнай

Үнэр баянхан нютагши.

Эхым түрэһэн нютаг

Эдирхэн хаһыем зоригжуулха.

Элинсэг зүрхэндэм һанагдажа,

Эрдэмэй наранда хүтэлэлсэхэ.

Доржиева Сарюна,Эгэтын- Адагай дунда

hургуулиин 11-дэхи ангиин һурагша

Минии Ярууна

Υглөөнэй дулаахан наранай элшэдэ

Υргэхэн таламни нэмжынэ.

Урихан сэдьхэлдэм һанагдадаг

Уужамхан минии  Ярууна.

Тэнгэриин сэлмэг огторгой доро

Тэнжэһэн таламни нэмжынэ.

Тэнигэрхэн сэдьхэлдэм һанагдадаг

Тγрэлхэн минии  Ярууна.

Сэсэг намаагаар надхаһан

Сэнгэһэн таламни нэмжынэ.

Сэбэрхэн сэдьхэлдэм һанагдадаг

Сэнтэйхэн минии  Ярууна.

 

Яруунамни.

Хγбшэ тайга баялигтай

Хэшэг жэмэс элбэгтэй.

Хандагай буга ангууднай

Халюун ужам Яруунамни.

Адуун һγрэгөөр бγрхөөгдэнхэй

Аглаг дайдам нэмжынэ.

Ажалша бэрхэ арадтай

Алдар суута Яруунамни.

Санзаева Гэма, Нарһатын 1-дэхи дунда

һургуулиин 10-дахи ангиин һурагша

Баян даа, баян Үльдэргэм! 

Аршаан булаг

алтан таряан

Аажам талым

арюун шэмэг.

Алдар солотой

эрдэм бэлигтэй

Ажалша зонтой

элдин тоонтом.

Хонтиёо бүрхөөhэн

хонин hүрэг

Холуур суурхаhан

хурдан хүлэг.

Буян хэшэг

бултанда хүртэг

Баян даа,

баян Үльдэргэ нютаг.

 

Будажанаева Туяна,Үльдэргын дунда

һургуулиин 10-дахи ангиин һурагша

Ехэшуулай дунда

Темэ: Эдэ олон багшанар одо заяанамнай hYлдэ

1969 ондо Буряадай гYрэнэй багшын Доржо Банзаровай нэрэтэ институт дYYргээд, химиин багшаар хYдэлэхэеэ Yльдэргын дунда hургуули ерэhэнби.

  1. Ажалайм ута харгы

Аажамхан Yльдэргэhθθ эхитэй.

Анхаран абаhан багшанарни

Оршолон юртэмсэhθθ халинхай

Дурсан таанараа hанахадам

ДYрэ шарайтнай элихэн

Дутэлэн тэбэрихэ арга Yгыдθθ

Доторороо мэдэрэн хогоосони

Доншууршье мани уншахаар

Доhолон сэдьхэлни хYлгэнэл.

Алтан дэлхэйн шарай харууhан, гарым ганзагада, хYлым дYрθθдэ  хYргэhэн аба эжы хоерни – эхин тYрYYшымни багшанар.

  1. «А» Yзэг танюулhан

Ашата hайхан багшамни

Сэлмэг  сэбэрхэн шарайтай,

Тунгалаг арюухан нюдэтэй

Бодол сэльхэл тYгэлдэр

Гурагар нарихан бэетэй,

Яб гэмэхэн абяатай,

Саб гэмэ гэшхэлтэй,

Галл гуламтаа тахидаг,

Ёhо гуримаа сахидаг.

Айл зондоо хYндэтэй

Олон хYYгэдэй эжы

Балмасу Пыловна нэрэтэй олон жэлдэ  ябаал даа.

  1. Молон хYндын адагта, Обоото баабайн хормойдо оршоhон ЗYYн-Yльдэргын hургуулида ябагаар ябажа, хамтын байрада байжа 1950-аад оноор hураhанби.

ТYрэл буряад хэлэнэйм

ГYнзэгы удхые ойлгуулhан,

Гулмэр бага ябахадам,

Урихан Yгθθр тэжээhэн,

Урма зоригым hэргээhэн

Ажабайдалай  харгыда

Амжалта намда хYсэhэн

Ага нютаг тоонтотой

Yлзы hайхан Yльдэргэдэ

Yри хYYгэдээ дэгжээhэн

Yндэр наhа эдлэжэ

Yлзы хутаг Yршθθhэн

Долгорма Дондоковна багшадаа

Доро дохин мYргэнэб.

 

  1. Наhанайм нYхэр ТОО бодолгын багша Жалсанов Н.Д., Цыденов К.Ш. багшаяа иигэжэ дурсан уярдаг hэн.

Ном бэшэгтэ hургаhан багшамни,

Хаяа хадхажа hууhан хYршэмни,

Уран гое шYлэгYYдээр

Урихан намдуу Yгθθрθθ

Сэдьхэлдэм тариhан сэсэгYYдынь

Анхилан намайе арюудхадаг.

  1. Балшар наhанайм нYхэр Базарова Ж.Д. – Эгэтын-Адагай дунда hургуулиин директор.

БYхы шинии амжалтанууд

Бодол сэдьхэлэйш сэбэрhээ

Даажа ябаhан ажалаа

Даруу тэнюун байдалаар

Зохеон ябадаг гуримтайш.

  1. Заажа гаргаhан шабинарайнгаа ажалай амжалтаар омогорхоноб.

Шэлжэ абаhан мэргэжэлшни

Шэдитэ байгаали шэнжэлэгшэ

Орео хYндэ гуримуудынь

Ойлгуулан тайлбарилаха заяатайш.

тYрэл тоонто нютагаа

тэндэ тYрэhэн Yринэрэйнь

талан бэлиг магтаха

табисуур шамда байгаал да.

  1. Жалсанова Ю.Д. – психологиин багша басаганда.

Эртэ зунай YглθθгYYр

Энэ дэлхэйдэ тYрэхэдэш

«YYрэй Солбон» мYшэн

Yреэлээ хYртээhэн байга гY?

Эршэ гэрэл тYгэлдэр

Эрмэлзэл бYхэнш бYтэстэй

Ябахаш гэжэ туяараа гY?

  1. Аша хYбYYн – Жалсанов Аюшада

Угайш hайхан  нютагта

Молон багша мYндэлhэн

Эрдэм бэлигээнь гуламта

Бишиидан Багша суурхуулhан

Аша хYбYYн Колинь

Тоо бодолгын багша

Гушань болохо Юля

Психологиин багша

ДYшэнь болоhон Аюша

Ерээ Yдын багшаш

Эдэ олон багшанар

Одо заяанайм hYлдэ гээд

Ойлгожо ябахаш болтойгой!

Доржиева Бутидма Цыбикжаповна

багшын ажалай ветеран, Эгэтын-Адаг